Η Ελάχιστα Επεμβατική Χειρουργική είναι με απλά λόγια είναι η τεχνική με την οποία ο χειρουργός επεμβαίνει και θεραπεύει με ακρίβεια, προκαλώντας τις ελάχιστές δυνατές παράπλευρες βλάβες στον ασθενή.  Δεν κόβει, για παράδειγμα,  ολόκληρο το κοιλιακό τοίχωμα, προκειμένου να αφαιρέσει την χοληδόχο κύστη ή έναν όγκο του εντέρου, όπως στο παρελθόν. Εύκολα θα λέγαμε πως, ενώ στο παρελθόν,  για να πετύχει ο χειρουργός ένα στόχο χρησιμοποιούσε ένα κανόνι, πετυχαίνοντας το στόχο αλλά δημιουργώντας μεγάλες παράπλευρες ζημιές, που έπρεπε να αποκαταστήσει, σήμερα χρησιμοποιεί ένα σκοπευτικό όπλο, πετυχαίνοντας με ακρίβεια το στόχο του, χωρίς να δημιουργεί επιπλέον βλάβες χάρις στην ελάχιστα επεμβατική χειρουργική.

ΛΑΠΑΡΟΣΚΟΠΙΚΗ – ΡΟΜΠΟΤΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ

Οι βασικές τεχνικές σήμερα είναι η ενδοσκοπική, η λαπαροσκοπική, η ρομποτική  χειρουργική, η χρήση LASER και ραδιοσυχνοτήτων που αποτελούν την ελάχιστα επεμβατική χειρουργική. Αναλυτικά η ενδοσκοπική χειρουργική πραγματοποιείται μέσω φυσικών οδών, κατά την γαστροσκόπηση, κολονοσκόπηση ή την διαπρωκτική (από τον πρωκτό) μικροχειρουργική, χωρίς βέβαια τομές.  Η λαπαροσκοπική χειρουργική είναι η πλέον διαδεδομένη τεχνική από την ελάχιστα επεμβατική χειρουργική και πραγματοποιείται με την είσοδο αερίου στην κοιλιά και  μικρές τομές μισού ή ενός εκατοστού, μέσω των οποίων τοποθετούνται  η κάμερα και λεπτά χειρουργικά εργαλεία, με τα οποία  και πραγματοποιείται η επέμβαση. Όλες σχεδόν οι σοβαρές επεμβάσεις μπορούν να πραγματοποιηθούν λαπαροσκοπικά.  Έχει δε εξελιχθεί σήμερα στην mini λαπαροσκοπική χειρουργική, κατά την οποία ένα ή περισσότερα εργαλεία τοποθετούνται κατευθείαν, δίχως την τοποθέτηση των ειδικών σωλήνων εργασίας (trocars), δημιουργώντας έτσι ακόμα μικρότερες τομές, κάτω του μισού εκατοστού, οι οποίες κλείνουν χωρίς καν ράμματα. Ταυτόχρονα έχουν και πολύ μικρότερο κίνδυνο επιπλοκών, όπως η διαπύηση του τραύματος ή η μετεγχειρητική κήλη.

Μια λαπαροσκοπική επέμβαση κοστίζει περισσότερο, αλλά είναι πλέον αποδεδειγμένο πως τα συνολικά έξοδα είναι λιγότερα γιατί ο ασθενής αναρρώνει γρηγορότερα, μένει στο νοσοκομείο λιγότερο, έχει λιγότερες επιπλοκές και χρειάζεται λιγότερα φάρμακα. Η σπουδαιότερη εξέλιξη της λαπαροσκοπικής χειρουργικής είναι βέβαια η ρομποτική χειρουργική, η χειρουργική δηλαδή με τη χρήση ρομπότ. Είναι πολύ σημαντικό να διευκρινιστεί πως το ρομπότ δεν είναι παρά ένα μηχάνημα, όπως η παιχνιδομηχανή ή ο εκτυπωτής που χρησιμοποιούμε καθημερινά: δεν χειρουργεί το ρομπότ, αλλά ο χειρουργός, ο οποίος δίνει τις εντολές στο ρομπότ από την κονσόλα. Όπως ακριβώς όταν παίζετε ένα ηλεκτρονικό παιχνίδι και δίνετε από το χειριστήριό σας εντολές στις φιγούρες του παιχνιδιού.  Το χειρουργικό ρομπότ ανακαλύφθηκε για να μπορεί ο χειρουργός να χειρουργεί από απόσταση, συγκεκριμένα από την Αμερική στο εκάστοτε πεδίο της μάχης, οπουδήποτε στον κόσμο. Γρήγορα όμως τα πλεονεκτήματα της χρήσης του ρομπότ εκτιμήθηκαν από τους χειρουργούς σε ολόκληρο τον πλανήτη. Ο χειρουργός κάθεται ξεκούραστα, αντί να είναι όρθιος, βλέπει πολύ καλύτερα, με μεγαλύτερη ευκρίνεια και σε μεγέθυνση, έχει υψηλή ακρίβεια, εξαιρετική ελευθερία κινήσεων, δεν μεταφέρει μικρόβια στην κοιλιά του ασθενούς, μια απότομή κίνηση ή το τρέμουλο των χεριών δεν αναπαράγεται από το ρομπότ και ο ασθενής αναρρώνει εξαιρετικά γρήγορα. Επίσης, αν και η ίδια η χρήση του ρομπότ είναι ακριβότερη των άλλων τεχνικών, το συνολικό κόστος της επέμβασης και της νοσηλείας είναι ίσο ή και μικρότερο, εφόσον ο ασθενής εξέρχεται του νοσοκομείου και επιστέφει στις καθημερινές του δραστηριότητες γρηγορότερα και με λιγότερες επιπλοκές. Η χώρα μας μάλιστα είναι από τις πρωτοπόρες στη χρήση του και μεγάλος αριθμός χειρουργικών επεμβάσεων πραγματοποιούνται σήμερα με το ρομπότ. Ο χειρουργός βρίσκεται βέβαια δίπλα στον ασθενή για λόγους ασφαλείας, για να μπορεί να παρέμβει οποτεδήποτε χρειαστεί. Το ρομπότ βέβαια δεν ενδείκνυται σε όλες τις επεμβάσεις και έχει αρκετούς περιορισμούς, αλλά σήμερα όλο και περισσότερες επεμβάσεις πραγματοποιούνται με αυτό και σίγουρα θα προστεθούν και άλλες στο προσεχές μέλλον σύμφωνα με την Ελάχιστα Επεμβατική Χειρουργική.

Σημαντικό όπλο στα χέρια του χειρουργού σήμερα αποτελεί και η χρήση LASER ή RF (ραδιοσυχνότητες), οι οποίες είναι στην ουσία πηγές ενέργειας, οι οποίες κόβουν ή/και συγκολλούν ιστούς αναίμακτα και ανώδυνα άλλο ένα αποτέλεσμα από την Ελάχιστα Επεμβατική Χειρουργική.

TEM-TAMIS

Οι δυο αυτές  τεχνικές που αποτελούν την ελάχιστα επεμβατική χειρουργική αφορούν στον πρωκτό και το ορθό. Η ΤΕΜ ή TEMS  (Τransanal Endoscopic Microsurgery), η Διαπρωκτική Ενδοσκοπική Μικροχειρουργική, μπήκε πρώτη σε εφαρμογή. Πρόκειται στην ουσία για μια ενδοσκοπική τεχνική, σύμφωνα με την Ελάχιστα Επεμβατική Χειρουργική   κατά την οποία μια ειδική πλατφόρμα με κάμερα,  4 εκατοστών διαμέτρου, τοποθετείται στον πρωκτό, διοχετεύεται αέριο (διοξείδιο του άνθρακα), ούτως ώστε να διαταθεί το ορθό  και ο χειρουργός με τη χρήση μικρών ενδοσκοπικών εργαλείων, που περνούν μέσα από την πλατφόρμα, πραγματοποιεί την επέμβαση, συνήθως την εκτομή κάποιου μικρού όγκου ή μεγάλου πολύποδα. Η τεχνική αυτή έγινε πολύ γρήγορα αποδεκτή και διαδεδομένη, αλλά και πολύ γρήγορα φάνηκαν οι περιορισμοί της. Τα ενδοσκοπικά εργαλεία δεν επιτρέπουν άμεσους και γρήγορους χειρισμούς και ο χρόνος της επέμβασης ήταν μεγάλος. Τα αποτελέσματά της δε, δεν ήταν ικανοποιητικά σε δύσκολες περιπτώσεις. Παραμένει βέβαια ένα πολύ σημαντικό όπλο στα χέρια έμπειρων χειρουργών με εκπαίδευση στις ενδοσκοπήσεις.

Τη θέση της σήμερα παίρνει η πιο «χειρουργική» τεχνική, η TAMIS (Transanal Minimally Invasive Surgery), η Διαπρωκτική ελάχιστα επεμβατική χειρουργική, η οποία είναι μια υβριδική τεχνική, που συγκεντρώνει τα πλεονεκτήματα όλων των προηγουμένων τεχνικών. Με τη χρήση ενός SILS port (λαπαροσκοπικής χειρουργικής μονής τομής σωλήνα εργασίας), το οποίο τοποθετείται στον πρωκτό και μέσω του οποίου διοχετεύεται αέριο, ο χειρουργός χρησιμοποιεί την κάμερα και τα γνωστά λαπαροσκοπικά εργαλεία , ούτως ώστε να πραγματοποιήσει την επέμβαση, συνήθως την εκτομή μιας βλάβης, καλοήθους ή κακοήθους. Με τον τρόπο αυτό η επέμβαση ολοκληρώνεται σε λιγότερο από μία ώρα με άριστα αποτελέσματα. Η μέθοδος είναι ανώδυνη και ο ασθενής επιστρέφει άμεσα στην καθημερινότητά του, χωρίς κάποια ιδιαίτερη μετεγχειρητική φροντίδα ένα ακόμα πλεονέκτημα από την Ελάχιστα Επεμβατική Χειρουργική.

TaTME

Η Transanal Total Mesorectal Excision (Cecil Approach), η Διαπρωκτική Ολική Εκτομή του Μεσοορθού, θεωρείται σήμερα η μεγαλύτερη ανακάλυψη στη χειρουργική του ορθού. Από την εποχή που ο Richard Heald, ενίσχυσε τη χειρουργική του ορθού με την ολική εκτομή του μεσοορθού, δηλαδή του λιπώδους ιστού, των αγγείων και των λεμφαδένων γύρω από το ορθό, επιτυγχάνοντας καλύτερα ογκολογικά αποτελέσματα, αλλά και διατηρώντας ανέπαφα τα νεύρα της στυτικής λειτουργίας και της ούρησης, μεγάλη πρόοδος σημειώθηκε στην ελάχιστα επεμβατική χειρουργική του ορθού λαπαροσκοπικά ή ρομποτικά. Ένα πρόβλημα μόνο παρέμεινε άλυτο: ένας μεγάλος όγκος τοποθετημένος πολύ χαμηλά, μέσα σε μια στενή πύελο, ακόμη χειρότερα σε ένα υπέρβαρο άνδρα, διαβητικό με μεγάλο προστάτη και η υπερτροφική ουροδόχο κύστη. Σε αυτές τις περιπτώσεις μέχρι τώρα η προσπάθεια αναστόμωσης ήταν ματαιοπονία και ο ασθενής κατέληγε με μόνιμη στομία και σε πολλές περιπτώσεις με υπολειπόμενο διηθημένο ιστό, ο οποίος οδηγούσε πολύ γρήγορα σε τοπική υποτροπή και πτωχό προσδόκιμο για τον ασθενή. Η λύση σ’ αυτά τα προβλήματα δόθηκε τελικά με την διαπρωκτική προσπέλαση, δηλαδή μέσα από τον πρωκτό. Ανεξάρτητα με το πρώτο μέρος της επέμβασης, και αν αυτό πραγματοποιήθηκε ανοικτά, λαπαροσκοπικά ή ρομποτικά, η εκτομή του ορθού και μεσοορθού γίνεται από τον πρωκτό, επιτρέποντας καλύτερη όραση, λιγότερες επιπλοκές, αναστόμωση και αποφυγή στομίας, αλλά και ανώτερα ογκολογικά αποτελέσματα.

Pull Through (One-Stage Transanal Soave Pullthrough)

Ένας νέος ρόλος για μια παλιά επέμβαση. Αρχικά η τεχνική αυτή χρησιμοποιήθηκε στους ασθενείς που έπασχαν από τη νόσο του Hirschsprung (συγγενές μεγάκολο, αγαγγλιονικό κόλον). Στην συνέχεια όμως έγιναν αντιληπτά τα πλεονεκτήματά της και εφαρμόστηκε και στην χειρουργική του καρκίνου του ορθού. Η συγκεκριμένη μέθοδος είναι πολύ δημοφιλής στο Ηνωμένο Βασίλειο και στις ΗΠΑ και είναι ίσως ο πρόγονος της TaTME. Την πραγματοποιούμε σε όλες τις περιπτώσεις πολύ χαμηλά τοποθετημένων όγκων, ειδικά όταν ο ασθενής  δεν επιθυμεί στομία και έχει τα κίνητρα και τις ικανότητες να ανταπεξέλθει στις μετεγχειρητικές δυσκολίες. Συνήθως το πρώτο μέρος της επέμβασης γίνεται λαπαροσκοπικά και το ορθό χειρουργείται από τον πρωκτό. Στη συνέχεια το τμήμα του εντέρου, που θα αφαιρεθεί, παραλαμβάνεται μέσα από τον πρωκτό και κόβεται. Τα δυο άκρα στη συνέχεια συνδέονται με ράμματα, επιτρέποντας πάρα πολύ χαμηλές αναστομώσεις και χωρίς καμία επιπλέον τομή. Έχει εξαιρετικά καλά ογκολογικά αποτελέσματα. Απαιτεί βέβαια ειδική εκπαίδευση και πολύ μεγάλη εμπειρία.

Mini Laparoscopic Surgery(mini laparoscopy, mini lap)

Η mini λαπαροσκοπική χειρουργική είναι μια εξέλιξη της λαπαροσκοπικής χειρουργικής ως Ελάχιστα Επεμβατική Χειρουργική αν και οι πρώτες ενθαρρυντικές μελέτες για αυτές τις επεμβάσεις δημοσιεύτηκαν την δεκαετία του 1990. Πραγματοποιείται με τη χρήση mini λαπαροσκοπικών χειρουργικών εργαλείων, διαμέτρου έως δυο χιλιοστών, τα οποία τοποθετούνται απευθείας στην κοιλία, δίχως να τοποθετηθούν πρώτα τα γνωστά trocars, σωλήνες εργασίας.  Βασίζεται στη θεωρία δημιουργίας μικρότερων τραυμάτων άρα ταχύτερης ανάρρωσης και πρόκλησης μικρότερης έντασης πόνου. Επιπλέον εκμηδενίζεται σχεδόν ο κίνδυνος δημιουργίας μετεγχειρητικής κήλης. Αυτό έχει πλέον αποδειχθεί στις περισσότερες μελέτες, και στο ίδιο συμπέρασμα καταλήγει και η δική μας εμπειρία. Το μοναδικό της μειονέκτημα είναι ίσως ότι η χρήση των μικροσκοπικών αυτών εργαλείων έχει περιορισμούς σε δύσκολες επεμβάσεις, όταν υπάρχει σημαντικού βαθμού οξεία ή χρόνια φλεγμονώδης αντίδραση και ίνωση για παράδειγμα. Σε τέτοιες περιπτώσεις επιβάλλεται αλλαγή των εργαλείων με τα κλασσικά των 5 χιλιοστών.

SILS – Single Incision Laparoscopic Surgery (Λαπαροσκοπική Χειρουργική Μίας Τομής)

Αποτελεί την φυσιολογική εξέλιξη της λαπαροσκοπικής χειρουργικής, στην προσπάθεια μας να κάνουμε όλο και λιγότερες  και μικρότερες τομές. Την θέση των τριών, τεσσάρων ή περισσοτέρων τομών της κλασσικής λαπαροσκοπικής χειρουργικής παίρνει τώρα η μία μόνη τομή, μέσα από την οποία τοποθετούνται όλα τα χειρουργικά εργαλεία (και η κάμερα) στην κοιλιά και πραγματοποιείται η επέμβαση. Η τομή αυτή συνήθως γίνεται στον ομφαλό  ή γύρω από αυτόν. Είναι συνήθως πιο πολύπλοκη τεχνική, αλλά σήμερα η διάρκεια της επέμβασης είναι ίδια με την κλασσική λαπαροσκοπική χειρουργική. Συγκεντρώνει όλα τα πλεονεκτήματα της μιας τομής, μιας ουλής, λιγότερου πόνου και ταχύτερης ανάρρωσης. Η δε τομή είναι 2-3 εκατοστών, οριζόντια ή κάθετη, μέσα από την οποία τοποθετείται ένα Gel Port, ένας δηλαδή μόνο σωλήνας εργασίας με πολλαπλές υποδοχές για τα εργαλεία και την κάμερα. Η εξέλιξη της μεθόδου, στα κλασσικά εργαλεία προσθέτει και νέα εύκαμπτα εργαλεία, που προσφέρουν ακόμη μεγαλύτερη ευχέρεια και ελευθερία κινήσεων, με αποτέλεσμα να πραγματοποιούνται ακόμη περισσότερες και δυσκολότερες επεμβάσεις. Ακόμη και η κάμερα, που χρησιμοποιούμε σήμερα, σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, μπορεί να είναι εύκαμπτη, με αρθρωτή (σπαστή) κεφαλή. Σε αδρές γραμμές αναφέρω τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της μεθόδου:

Πλεονεκτήματα

  • Εξαιρετικό αισθητικό αποτέλεσμα
  • Εύκολη εξαγωγή εξαιρεθέντος τμήματος/οργάνου (πχ σκωληκοειδής απόφυση, χοληδόχος κύστη)
  • Συνδυασμός της με κλασσική λαπαροσκοπική χειρουργική για ιδιαίτερα δύσκολες περιπτώσεις.
  • Ικανοποίηση ασθενούς
  • Ποιότητα ζωής
  • Ελευθερία κινήσεων χειρουργού

Μειονεκτήματα

  • Προβλήματα τραύματος (επιμόλυνση, μετεγχειρητική κήλη)
  • Χρειάζεται ειδική εκπαίδευση

Ποιες επεμβάσεις πραγματοποιούνται σήμερα με αυτή την τεχνική?

  • Χολοκυστεκτομή
  • Σκωληκοειδεκτομή
  • Αποκατάσταση ομφαλοκήλης, βουβωνοκήλης και μετεγχειρητικής κήλης
  • Γαστρικό μανίκι
  • Γαστρικός δακτύλιος
  • Ωοθηκεκτομή
  • Υστερεκτομή
  • Διαγνωστική λαπαροσκόπηση και λήψη βιοψιών

e-TEP

Η γνωστή και ευρέως εφαρμοσμένη λαπαροσκοπική τεχνική TEP (Totally Extraperitoneal) αποκατάστασης κήλης, δεν απέκτησε απλά ένα «φωνήεν», αλλά εξελίσσεται σήμερα στην Extended ή Enhanced View TEP, στην TEP Εκτεταμένου ή Ενισχυμένου Οπτικού Πεδίου.  Με απλά λόγια αποτελεί την ίδια τεχνική στην οποία σήμερα προστίθεται η καλύτερη έκθεση του πεδίου στα μάτια και στους χειρισμούς του χειρουργού. Η νέα αυτή τεχνική στηρίζεται στην αρχή ότι ο εξωπεριτοναϊκός χώρος μπορεί να προσεγγιστεί από σχεδόν οπουδήποτε πάνω στο κοιλιακό τοίχωμα. Η αρχική ιδέα ήταν να γίνει η μέθοδος πιο εύκολη και ασφαλής, όμως γρήγορα η εφαρμογή της πήρε μεγαλύτερες διαστάσεις και ενδείξεις. Πράγματι, την χρησιμοποιούμε ακόμη σε μεγάλο βαθμό, για να εκπαιδεύσουμε τους ειδικευόμενους χειρουργούς στην TEP.

Πως όμως επιτυγχάνεται αυτό; Οι τομές γίνονται σε διαφορετικά σημεία, σε μεγαλύτερη απόσταση από την κήλη και δημιουργείται ένα μεγαλύτερο πεδίο, μέσα στο οποίο ο χειρουργός έχει πληρέστερη εικόνα και οι χειρισμοί του είναι ευκολότεροι, ακριβέστεροι και ασφαλέστεροι.

Τι έχουν όμως να προσφέρουν τα πλεονεκτήματά της στους έμπειρους χειρουργούς και στους ασθενείς;   Η λαπαροσκοπική εξωπεριτοναϊκή αποκατάσταση της κήλης, αν και αποτελεί μια από τις κορυφαίες τεχνικές, έχει και αρκετούς περιορισμούς. Οι ευμεγέθεις βουβωνοκήλες, οι πολύ μεγάλες οσχεοκήλες, οι προηγηθείσες χειρουργικές επεμβάσεις στην περιοχή της κήλης και γύρω από αυτήν, οι παχύσαρκοι ασθενείς αλλά και αυτοί με μικρές διαστάσεις της  περιοχής όπως και η μετατροπή της επέμβασης σε περίπτωση ανεπιθύμητου πνευμοπεριτόναιου (αέριο μέσα στην κοιλιά) είναι χαρακτηριστικά παραδείγματα. Όλοι αυτοί οι περιορισμοί, σήμερα, δεν αποτελούν εμπόδια στην εξωπεριτοναϊκή αποκατάσταση μιας κήλης, με την εφαρμογή της e-TEP. Επίσης σημαντικές επιπλοκές, όπως η ισχαιμική ορχίτιδα ( η οποία σημειωτέον οδηγεί στην απώλεια του όρχεως ) ή τραυματισμοί του σπερματικού πόρου, αποτελούν παρελθόν ή εμφανίζονται σε εξαιρετικά μικρά ποσοστά.

One Step Laparoscopic Cholecystectomy, Laparoscopic Biliary Ultrasound and CBD Exploration – Λαπαροσκοπική Χολοκυστεκτομή και Καθαρισμός Χοληδόχου Πόρου σε Ένα Βήμα

Πρόκειται για μια εξαιρετικά απαιτητική χειρουργική επέμβαση, η οποία χρειάζεται ειδική εκπαίδευση και ειδικό εξοπλισμό που εφαρμόζεται σε ασθενείς με πέτρες στην χοληδόχο κύστη και ταυτόχρονα στον χοληδόχο πόρο. Στο παρελθόν οι ασθενείς αυτοί χρειαζόταν να υποβληθούν πρώτα σε μαγνητική χολαγγειοπαγρεατογραφία (MRCP), στη συνέχεια σε ERCP (Ενδοσκοπική Παλίνδρομη Χολαγγειοπαγκρεατογραφία) και αφαίρεση των λίθων του χοληδόχου πόρου, τοποθέτηση stent, λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή και τέλος νέα ERCP για αφαίρεση του stent. Έτσι ο ασθενής υποβαλλόταν σε πολλαπλές επεμβάσεις, αυξάνοντας κατά πολύ των κίνδυνο επιπλοκών, όπως η παγκρεατίτιδα, ο ίκτερος, η κάκωση των χολαγγείων ,και η χολαγγειΐτιδα. Ανάλογα μεγάλο είναι και το κόστος των πολλαπλών αυτών επεμβάσεων. Επιπλέον, στις περιόδους ανάμεσα στις επεμβάσεις, οι ασθενείς διατρέχουν μεγάλο κίνδυνο επανεμφάνισης των συμπτωμάτων και αναβολή της χειρουργικής επέμβασης, αλλά και να μεταναστεύσουν πέτρες από τη χοληδόχο κύστη, οι οποίες δεν υπήρχαν στον χοληδόχο πόρο τη στιγμή που η μαγνητική ή η ενδοσκοπική χολαγγειογραφία πραγματοποιήθηκε. Αυτό σημαίνει ότι την στιγμή της επέμβασης ο χειρουργός ούτε γνωρίζει την ύπαρξή τους, αλλά ούτε και μπορεί να παρέμβει. Αυτή η πρακτική, εκτός από τους κινδύνους, στους οποίους εκθέτει τον ασθενή, έχει και μια ιδιαίτερα υψηλή οικονομική επιβάρυνση.

Σήμερα, ο ασθενής υποβάλλεται σε μία μόνο λαπαροσκοπική επέμβαση, κατά την οποία αφαιρούμε τη χοληδόχο κύστη, εξετάζουμε τον χοληδόχο πόρο με λαπαροσκοπικό υπερηχογράφημα ή/και  χολαγγειογραφία και στη συνέχεια με ειδικό ενδοσκόπιο ( χοληδοχοσκόπιο ), και αφαιρούμε τις πέτρες με ειδικούς καθετήρες. Πρέπει ωστόσο να σημειωθεί ότι ένα ποσοστό ασθενών, ανεξάρτητα από την επέμβαση, στην οποία θα υποβληθούν, μπορεί να χρειαστούν ERCP, πριν ή μετά από αυτήν για διάφορους λόγους.

Rendezvous

Η τεχνική αυτή γεφυρώνει το χάσμα μεταξύ της κλασσικής και της one step αντιμετώπισης της χολο- και χοληδοχολιθίασης. Η ERCP διενεργείται κατά τη διάρκεια της χολοκυστεκτομής και ενώ ο ασθενής βρίσκεται σε γενική αναισθησία. Έτσι δεν ταλαιπωρείται ο ασθενής από άλλη μία επέμβαση, μετά ή πριν τη χολοκυστεκτομή. Προσφέρει το πλεονέκτημα της δυνατότητας διενέργειας σφικτηροτομής και τοποθέτησης stent, εφόσον βέβαια κριθεί απαραίτητο. Επιπλέον, η ενδοσκόπηση πραγματοποιείται με τον ασθενή διασωληνωμένο και είναι ευκολότερη για τον ενδοσκόπο και χωρίς να επιβαρύνεται ο ίδιος ο ασθενής, όπως εάν ήταν ξύπνιος.