Τα περιεδρικά συρίγγια είναι λεπτές σήραγγες («σωλήνες»), από το εσωτερικό του πρωκτού ή ορθού, στην επιφάνεια του δέρματος. Τα συρίγγια ταξινομούνται κατά Parks, ανάλογα με τη θέση τους, ως έξης: 1. Μεσοσφιγκτηριακό (μεταξύ των δυο σφιγκτήρων), 2. Διασφιγτηριακό (διαπερνά και τους δυο σφιγκτήρες), 3. Υπερσφιγτηριακό (υψηλότερα, πάνω από τους σφιγκτήρες) και 4. Εξωσφιγκτηριακό (σε απόσταση από τους σφιγκτήρες). Οι περισσότεροι ασθενείς είναι μεταξύ 30 και 50 ετών.
Οι άνδρες έχουν 5 φορές περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν περιεδρικό συρίγγιο, απ’ ότι οι γυναίκες.

Διάγνωση

Η διάγνωση ξεκινά από την λήψη ιστορικού και την κλινική εξέταση στο ιατρείο. Οι ασθενείς κλασσικά αναφέρουν την εκροή δύσοσμου, ρυπαρού υγρού από μια μικρή τρύπα στο δέρμα, λέκιασμα στα εσώρουχα και ιστορικό αποστήματος. Στην συνέχεια θα χρειαστούν Μαγνητική Τομογραφία ή Ενδοσκοπικό Υπερηχογράφημα, εκτός κι αν ο ασθενής υποβληθεί σε ενδοσκοπική επέμβαση, κατά την οποία το συρίγγιο θα χαρτογραφηθεί πλήρως.

Θεραπεία

Σε διασφιγτηριακά και κατώτερα μεσοσφιγτηριακά μπορεί να γίνει απλή συριγγοτομή, με διαίρεση ενός μόνο μικρού μέρους του σφιγκτήρα, η οποία όμως θ’ αφήσει μόνιμη βλάβη και σε 8-50% των ασθενών ακράτεια σε αέρια ή και λέκιασμα. Συνδυάζεται, σε περίπτωση μεγάλων συριγγίων με μαρσιποποίηση του δέρματος, προκειμένου να αποφύγει ο ασθενής ένα μεγάλο ανοικτό τραύμα.

Σε αυτούς τους τύπους αλλά και σε υψηλό μεσοσφιγτηριακό συρίγγιο, μια ασφαλής λύση είναι η τοποθέτηση λεπτού κορδονιού (seton) για μεγάλο χρονικό διάστημα. Στο παρελθόν ο Ιπποκράτης διαχειριζόταν με αυτό τον τρόπο τα συρίγγια, μόνο που το κορδόνι το έσφιγγε σταδιακά έως ότου έκοβε το συρίγγιο, δυστυχώς μαζί με τον σφιγκτήρα. Η μέθοδος του Ιπποκράτη δεν χρησιμοποιείται σήμερα από τους ειδικούς χειρουργούς παχέος εντέρου και ορθού.

Τώρα, χρησιμοποιούμε το κορδόνι χαλαρό (loose seton), ως παροχέτευση για τουλάχιστον δυο μήνες και ανάλογα με τη θέση του αποφασίζεται η επέμβαση.

Η κόλλα ινικής (Fibrin Glue) είναι μια ανώδυνη ατραυματική λύση, με σχετικά υψηλά όμως, ποσοστά υποτροπής. Στην ουσία το συρίγγιο καθαρίζεται και γεμίζεται με κόλλα. Ο σφιγκτήρας μένει ανέπαφος. Ακολουθεί φυσιολογική επούλωση και αποδόμηση της κόλλας.

Η διαπρωκτική προώθηση βλεννογονικού κρημνού (Transanal Mucosal Flap Advancement Repair) αποτελεί μια κορυφαία τεχνική, και απαιτεί υψηλή εξειδίκευση και εμπειρία στην κολοπρωκτολογία. Με απλά λόγια δημιουργείται ένας κρημνός (πτερύγιο) στην εσωτερική επιφάνεια του ορθοπρωκτικού σωλήνα και μετακινείται με τέτοιο τρόπο ώστε να καλύψει το έσω στόμιο του συριγγίου, καταργώντας έτσι την τροφοδότησή του από τον εντερικό αυλό και την επικοινωνία του με το δέρμα. Προσωπικά την εφαρμόζω σε δύσκολες περιπτώσεις επιπλεγμένων συριγγίων.

LIFT: ligation of intersphincteric fistula tract, σε απλά ελληνικά σημαίνει μεσοσφιγκτηριακή απολίνωση του συριγγίου. Μια πολύ πρόσφατη και αξιόλογη επέμβαση, που εφαρμόζουμε πολύ συχνά στο Ηνωμένο Βασίλειο. Το συρίγγιο κόβεται και απολινώνεται στο χώρο ανάμεσα στους σφιγκτήρες, δίχως να επηρεάζει τη λειτουργία τους. Έχει εξαιρετικά υψηλά ποσοστά επιτυχίας. Γίνεται πιο εύκολα όταν έχει προηγηθεί τοποθέτηση χαλαρού κορδονιού. Είναι επίσης μια πολύ απαιτητική επέμβαση, που πρέπει να γίνεται από ειδικά εκπαιδευμένους χειρουργούς. Την πραγματοποιώ σε δύσκολες περιπτώσεις υψηλών συριγγίων (όταν περιλαμβάνουν περισσότερο από το 30% του έσω σφιγκτήρα) ή όταν πιο απλές μέθοδοι δεν κατέστησαν επαρκείς.

FiLaC: Fistula Tract LASER Closure

Μια από τις νεότερες μεθόδους, θεραπείας των συριγγίων με χρήση λέιζερ. Το συρίγγιο καθαρίζεται και συγκολλείται με ειδικό καθετήρα LASER, ο οποίος συγκολλά το συρίγγιο από μέσα προς τα έξω. Το έσω στόμιο συγκλείνεται με ράμματα, αν και σε ειδικές περιπτώσει μπορεί να χρησιμοποιηθεί και αυτόματο συρραπτικό. Είναι πάρα πολύ ασφαλής, αναίμακτη και ανώδυνη. Δεν επηρεάζεται καθόλου η λειτουργία του σφιγκτήρα. Είναι επιλογή που συνιστώ σε απλά μεσοσφιγτηριακά συρίγγια.

VAAFT: Video Assisted Anal Fistula Treatment

Είναι μια από τις πολύ νεότερες μεθόδους, κατά την οποία χρησιμοποιείται το συριγγοσκόπιο (ενδοσκόπιο) , που εφηύρε ο P. Meinero και κατασκευάζει η Karl Storz (Germany). Είναι μια εξαιρετική, ατραυματική, ανώδυνη και αναίμακτη επέμβαση με ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά επιτυχίας. Εφαρμόζεται στο χειρουργείο με γενική ή ραχιαία αναισθησία. Το συρίγγιο ελέγχεται και χαρτογραφείται από το εσωτερικό του, ανιχνεύονται οι πιθανές του διακλαδώσεις, καθαρίζεται και τελικά συγκολλείται.

Το εσωτερικό στόμιο του συριγγίου συγκλείνεται με ράμματα ή κρημνό βλεννογόνου. Σε δύσκολες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί αυτόματο συρραπτικό (stapler). Δεν επηρεάζει καθόλου την δομή και την λειτουργία του σφιγκτήρα και είναι χαρακτηριστικά απαραίτητο σε περιπτώσεις επιπλεγμένων, υψηλών, υπερανελκτήριων συριγγίων. Ο ασθενής επιστρέφει άμεσα στις καθημερινές του δραστηριότητες, δίχως κάποια ιδιαίτερη μετεγχειρητική φροντίδα. Την εφαρμόζω σε όλες τις δύσκολες περιπτώσεις υψηλών και διασφιγτηριακών συριγγίων, αλλά και όταν ο ασθενής δεν επιθυμεί προεγχειρητική μελέτη με ενδοσκοπικό υπέρηχο η μαγνητική τομογραφία.

ΕΙΔΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ

Ορθοκολπικό συρίγγιο

Ορθοκολπικό ονομάζουμε το συρίγγιο μεταξύ του ορθού και του κόλπου στις γυναίκες. Είναι μια εξαιρετικά σοβαρή και δύσκολο να αντιμετωπιστεί κατάσταση. Σε πρώτη φάση συντηρητική αγωγή με χλιαρά μπάνια, αντιβιοτικά, ειδικά υπακτικά και χειρουργικός καθαρισμός μπορούν να θεραπεύσουν απλά μαιευτικής αιτιολογίας συρίγγια.

Στις περισσότερες περιπτώσεις η τοποθέτηση ενός κορδονιού για μικρό ή μεγάλο χρονικό διάστημα θα βοηθήσει να παροχετευθεί η μολυσματική περιοχή και να μελετηθεί η καλύτερη δυνατή μέθοδος θεραπείας.

Σήμερα η πιο ενδεδειγμένη μέθοδος θεωρείται η δημιουργία κρημνού στην εσωτερική επιφάνεια του εντέρου το οποίο θα κλείσει την επικοινωνία, το συρίγγιο, και έτσι θα ακολουθήσει φυσιολογική επούλωση. Τα υψηλά συρίγγια όμως που προέρχονται από επεμβάσεις στο ορθό με δημιουργία αναστόμωσης στην πύελο και αυτά που δημιουργούνται σε έδαφος ακτινοβολίας της πυέλου, είναι πολύ πιθανό να χρειαστούν μεγαλύτερες επεμβάσεις από την κοιλιά. Σε εξαιρετικά βαρείες περιπτώσεις ίσως χρειαστεί πρωκτεκτομή και προώθηση του παχέος εντέρου προς τα κάτω, ούτως ώστε να κατασκευαστεί μια πολύ χαμηλή αναστόμωση, έχοντας αφαιρέσει το τμήμα του εντέρου στο οποίο βρισκόταν το συρίγγιο.

Οι στομίες δεν θεραπεύουν αυτού του είδους τα συρίγγια, σε κάποιες περιπτώσεις όμως, όπως πολύπλοκων συριγγίων ή ασθενών βαρείας κλινικής κατάστασης, πραγματοποιούνται προκειμένου να ελαχιστοποιηθούν οι κίνδυνοι μόλυνσης.