Η Κύστη κόκκυγος ή το τριχοφωλεακό συρίγγιο, όπως συνηθίζεται να λέγεται η ιδιαίτερα ενοχλητική αυτή βλάβη, εμφανίζεται στο περίπου 1% των νέων μεταξύ 15 και 35 ετών, και συχνότερα στους άνδρες.
Θεωρείται σήμερα επίκτητη (δεν την έχει δηλαδή ο ασθενής από τη γέννησή του), χωρίς όμως να αποκλείεται , σε κάποιες περιπτώσεις να δημιουργείται κατά την ανάπτυξη του ασθενούς.
Αιτίες
Η αιτία πιστεύεται σήμερα πως είναι ο τραυματισμός του δέρματος από μία ή περισσότερες τρίχες, οι οποίες μάλιστα προέρχονται από διαφορετικά σημεία του σώματος, όπως πχ την πλάτη ή την κεφαλή. Η υγρασία, που εγκλωβίζεται ανάμεσα στους γλουτούς και η κίνηση, ωθούν την τρίχα να καρφωθεί στο δέρμα και να προκαλέσει μια αντίδραση κατά ξένου σώματος. Δημιουργείται δηλαδή μια κύστη κόκκυγος, στην προσπάθεια του οργανισμού να απομονώσει και να αποβάλλει την τρίχα.
Προδιαθεσικοί παράγοντες θεωρούνται η παχυσαρκία, η καθιστική ζωή, η έντονη τριχοφυΐα και η βαθιά μεσογλουτιαία αύλακα. Σε μικρό ποσοστό θεωρείται κληρονομική.
Διάγνωση
Οι ασθενείς, συνήθως αγνοούν την ύπαρξη για την κύστη κόκκυγος μέχρι η ίδια να εκδηλωθεί και να κάνει αισθητή την παρουσία της με τη μορφή αποστήματος, ή σαν ένα ή περισσότερα ανοίγματα (τρύπες), απ’ τις οποίες εξέχουν τρίχες. Τότε θα εμφανιστεί πόνος, ερυθρότητα και διόγκωση της περιοχής του κόκκυγα (του τελευταίου οστού της σπονδυλικής στήλης) και κατά τις επόμενες ώρες, εφόσον δεν διανοιχθεί χειρουργικά, πυρετός, ταχυκαρδία και ανορεξία. Σε πολλές περιπτώσεις το απόστημα θα ανοίξει αυθόρμητα ( από μόνο του) και ο ασθενής θα δει αίμα και πύο στο εσώρουχό του και , συνήθως, μεγάλης ποσότητας και ιδιαίτερα δύσοσμο.
Είτε το απόστημα ανοίξει μόνο του είτε παροχετευθεί χειρουργικά, οι πιθανότητες υποτροπής (επανεμφάνισης) είναι πάρα πολλές, κι αυτό γιατί η κύστη κόκκυγος , χωρίς χειρουργική αφαίρεση, παραμένει στη θέση της. Δεν αποκλείεται βέβαια ένας καλός χειρουργικός καθαρισμός (curettage), χωρίς βέβαια άσκοπες μεγάλες τομές, να είναι αρκετός, ώστε να μην ξαναεμφανιστεί απόστημα.
Θεραπεία
Τα νέα όμως είναι εξαιρετικά καλά για του ασθενείς αλλά και για τους χειρουργούς. Ευτυχώς σήμερα απέχουμε πολύ από τις μεγάλες, αιματηρές, επώδυνες χειρουργικές επεμβάσεις, που άφηναν ένα μεγάλο ανοικτό τραύμα να επουλωθεί σε διάστημα εβδομάδων ή και μηνών. Και επιπλέον εκτός από τις ευρείες ουλές οι ασθενείς αντιμετώπιζαν και υψηλά ποσοστά υποτροπών.
Τι κάνουμε σήμερα:
- Ελάχιστα επεμβατικός χειρουργικός καθαρισμός
Γίνεται στο ιατρείο, με τοπική αναισθησία, συνήθως χωρίς τομή, δια ενός εκ των συριγγίων ή με μικρή, 1 εκ κυκλική τομή με διαθερμία, όταν η κύστη κόκκυγος παρουσιάζει μικρό ή και καθόλου απόστημα. Η κύστη καθαρίζεται, αφαιρώντας όλο της το περιεχόμενο και στη συνέχεια ο καθαρισμός επεκτείνεται σε ένα βαθύτερο στρώμα. Είναι επίσης δυνατό να διεξαχθεί και καυτηριασμός του εσωτερικού τοιχώματος της κύστης με διαθερμία. Παρουσιάζει υψηλά ποσοστά υποτροπής, αλλά αρκετές φορές είναι θεραπευτική μέθοδος.
- LASER
Πραγματοποιείται στο χειρουργείο ( ή ακόμα και στο ιατρείο, εφόσον υπάρχει ο κατάλληλος εξοπλισμός και κάλυψη από αναισθησιολόγο) με γενική, ραχιαία ή τοπική αναισθησία, με τον ασθενή σε πρηνή jackknife θέση (μπρούμυτα). Μετά από καλό καθαρισμό η κοιλότητα της κύστης συγκολλείται με τη χρήση LASER, έτσι καταργείται και δεν υπάρχει πια η δυνατότητα να γεμίσει με πύο και να συμπεριφερθεί σαν απόστημα. Ο ασθενής επιστρέφει στο σπίτι του συνήθως την ίδια μέρα ή την επομένη του χειρουργείου και δεν χρειάζεται καμία ειδική μετεγχειρητική φροντίδα. Δεν τοποθετούνται ράμματα ή παροχετεύσεις. Είναι χαρακτηριστικά γρήγορη, ανώδυνη και αναίμακτη μέθοδος.
- EPSiT – Endoscopic Pilonidal Sinus Treatment
Θεωρείται μάλλον η καλύτερη, ελάχιστα επεμβατική, ανώδυνη και αναίμακτη τεχνική σήμερα. Χρησιμοποιείται το ειδικό ενδοσκόπιο, που εφηύρε ο Dott. Piercarlo Meinero, το οποίο χρησιμοποιούμε και στα περιεδρικά συρίγγια. Είχα μάλιστα την τύχη να τον συναντήσω και να εκπαιδευτώ στη χρήση του ενδοσκοπίου από τον ίδιο, κατά τη διάρκεια εκπαιδευτικού σεμιναρίου στο Μιλάνο. Εκτελείται με γενική, ραχιαία ή τοπική αναισθησία, ανάλογα με την προτίμηση του ασθενούς.
Η κοιλότητα καθαρίζεται υπό άμεση όραση, άρα καλύτερα, και στη συνέχεια καυτηριάζεται, συγκολλείται και άρα καταργείται (καταστρέφεται). Δεν τοποθετούνται ράμματα ή παροχετεύσεις. Ο δε ασθενής, επιστρέφει άμεσα στις καθημερινές του δραστηριότητες., την ίδια μέρα ή την επομένη της επέμβασης.
- Karydakis Flap Procedure (Κρημνός Καρυδάκη)
Η μέθοδος του Έλληνα χειρουργού, Γεωργίου Καρυδάκη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Lancet το 1973, είναι ιδιαίτερα δημοφιλής σε Ηνωμένο Βασίλειο και Ηνωμένες Πολιτείες, μεταξύ των εξειδικευμένων χειρουργών παχέος εντέρου και πρωκτού. Ο ίδιος ο Καρυδάκης επανεξέτασε το 1992, 6000 ασθενείς, οι οποίοι είχαν υποβληθεί στην επέμβαση αποδεικνύοντας τα εξαιρετικά της αποτελέσματα. Την εφαρμόζουμε σε όλες σχεδόν τις δύσκολες, υποτροπιάζουσες περιπτώσεις.
Είναι εξαιρετικά αποτελεσματικά σε δύσκολες περιπτώσεις. Με γενική, ραχιαία ή τοπική αναισθησία και σε πρηνή θέση, γίνεται τομή στο δέρμα, καθαρίζεται η κύστη και δημιουργείται ένας κρημνός (πτερύγιο, Flap) με σκοπό την «επιπέδωση» της μέσης γραμμής, η οποία παρεκτοπίζεται προς τα δεξιά ή αριστερά, ανάλογα με την θέση της κύστης και ακολουθεί συρραφή του τραύματος. Παρουσιάζει εξαιρετικά χαμηλά ποσοστά υποτροπής.
Ανάλογα με τη σοβαρότητα της περίπτωσης και τον αριθμό των υποτροπών, ο ασθενής παραμένει μία έως τρείς ημέρες στο νοσοκομείο και η επούλωση ολοκληρώνεται μεταξύ 10 και 30 ημερών.
Τεχνικά θεωρείται πολύ απαιτητική επέμβαση.
Τα ράμματα αφαιρούνται σε 15 ημέρες.
- Αποστέγαση με Μαρσιποποίηση
Μια ιδιαίτερα αποτελεσματική μέθοδος, η οποία παρουσιάστηκε στις ΗΠΑ και γεφυρώνει το χάσμα μεταξύ μιας ελάχιστα επεμβατικής τεχνικής και μιας ριζικής. Το πάνω μέρος της κύστης αφαιρείται και το υγιές δέρμα συράφεται στα όρια του εδάφους της. Πραγματοποιείται εύκολα και γρήγορα στο ιατρείο με τοπική αναισθησία και ο ασθενής επιστρέφει άμεσα στην καθημερινότητά του, χωρίς καμία ιδιαίτερη οδηγία. Τα ράμματα αφαιρούνται σε 10-15 ημέρες, ανάλογα με το μέγεθος της κύστης.